Manuele therapie; een specialisatie binnen de fysiotherapie

Wat is manuele therapie?
Een manueel therapeut kan je helpen wanneer je klachten hebt aan de wervelkolom en/of de gewrichten in je armen en benen. Het doel van manuele therapie is tweeledig. Enerzijds het beter laten functioneren van de gewrichten zodat ze weer soepel gaan bewegen en de pijn afneemt. Daarnaast kijkt een manueel therapeut ook naar de manier waarop je je beweegt en geeft adviezen om je houding en je manier van bewegen te verbeteren.

Wat is het verschil tussen fysiotherapie en manuele therapie?
Een fysiotherapeut richt zich met name op het behandelen van klachten aan spieren, zenuwen en gewrichten. Manuele therapie is een specialisme binnen de fysiotherapie. Een manueel therapeut daarentegen richt zich specifiek op de gewrichten en de wervelkolom. Een manueel therapeut heeft na de opleiding fysiotherapie een aanvullende opleiding voor manuele therapie gedaan die gericht is op de wervelkolom en aanverwante gebieden.

Voor wie is manuele therapie bedoeld?
De oorzaak van veel klachten ligt vaak in de overbelasting van een gewricht waardoor bewegen pijnlijker en moeilijker wordt. Wanneer dat het geval is, kan een manuele therapeut oplossing bieden. De manueel therapeut kijkt naar het hele lichaam in plaats van naar slechts één onderdeel, en kan zo een goede inschatting maken wat er mis is. Hoewel deze vorm van therapie ingezet kan worden bij allerlei verschillende lichamelijke klachten, is deze therapie vooral effectief bij de volgende klachten;

• hoofdpijn- en nekklachten in combinatie met het niet goed kunnen bewegen van je wervelkolom
• schouderklachten
• kaakklachten
• lage rugklachten, zowel met als zonder uitstraling naar je benen
• duizeligheid die ontstaat wanneer je je nek beweegt
• heupklachten
• bewegingsklachten die blijven na fysiotherapie

Welke technieken worden gebruikt bij manuele therapie?
Een manueel therapeut past verschillende specifieke technieken toe om gewrichten beter te laten functioneren.

Mobilisaties
Bij mobiliseren oefent de manueel therapeut druk uit met de hand (manueel) om de gewrichten in beweging te brengen. Het lichaamsdeel of gewricht is ontspannen en wordt door de therapeut bewogen. In dat geval noem je het passief mobiliseren omdat je zelf niets beweegt. In het geval van actief mobiliseren breng je zelf het gewricht in beweging. Vaak wordt een combinatie van passieve en actieve mobilisatie gebruikt.

Manipulaties
Een manueel therapeut kan ook gebruik maken van manipulaties, ook wel bekend onder de noemer ‘kraken’. Het doel hiervan is verbetering in de bewegelijkheid van het gewricht en een snelle afname van pijn. Manipulaties zijn snelle, gecontroleerde handelingen waarbij je een ‘knak’ hoort en voelt. Dit krakende geluid is het gevolg van onderdruk in het gewricht. Wanneer je een gewricht kraakt, wordt het kapsel rond het gewricht uitgerekt. In dit kapsel zit een vloeistof en door te rekken neemt de druk af. Er ontstaan dan gasbelletjes in de vloeistof. Wanneer die zich verplaatsen, hoor je een krakend geluid.

Hoeveel behandelingen met manuele fysiotherapie?
Acuut ontstane klachten zijn over het algemeen in een aantal behandelingen te verhelpen. De minimale tijd tussen de behandelingen is twee weken, maar kan ook langer worden.

Hoe snel kan je verbetering verwachten?
De effecten van manuele fysiotherapie zijn snel merkbaar. Vaak voel je direct na de eerste behandeling al verbetering. Er is een afname van de pijn en je beweegt je gemakkelijker.

Zijn er bijwerkingen?
De meest genoemde bijwerkingen zijn spier- en hoofdpijn, vermoeidheid en stijfheid. Na de behandeling maar ook enkele dagen later, kun je hier last van krijgen. Dit zijn normale reacties na een behandeling. Na manipulaties kun je soms een kortdurende toename van je klachten krijgen.